Ο JRR Tolkien και ο κλασικός κόσμος

Στις 3 Ιανουαρίου ήταν τα γενέθλια του J.R.R. Tolkien, συγγραφέα των σειρών The Lord of the Rings και The Hobbit. Για να γιορτάσουμε τα γενέθλιά του, θα ρίξουμε μια ματιά στην επιρροή που είχε ο κλασικός κόσμος στα έργα του. Ο κλασικός κόσμος, η ιστορία και ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης, υπήρξε πηγή έμπνευσης και επιρροής για πολλούς συγγραφείς, συμπεριλαμβανομένου του J.R.R. Tolkien.

Ο Τόλκιν και ο κλασικός κόσμος

Ο Τόλκιν άντλησε έμπνευση από τον κλασικό κόσμο με διάφορους τρόπους, όπως:

• Το θέμα της παρακμής και της πτώσης, το οποίο είναι διαδεδομένο τόσο στην κλασική όσο και στην ιστορία του Τόλκιν. Το νησιωτικό βασίλειο του Νούμενορ του Τόλκιν, για παράδειγμα, μοιάζει με την Ατλαντίδα του Πλάτωνα στην άνοδο και την καταστροφή της, καθώς και στην ηθική διαφθορά και τη θεϊκή τιμωρία της.
• Η χρήση του έπους και του μύθου, που αποτελούν τα θεμέλια της κλασικής λογοτεχνίας. Οι ιστορίες του Τόλκιν της Πρώτης Εποχής, όπως η Πτώση της Γονδολίνης και η Ιστορία του Μπέρεν και του Λούθιεν, έχουν συγκριθεί με την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, καθώς και με τους μύθους της Τροίας και του Ορφέα.
• Η απεικόνιση του κλασικού κόσμου στον δευτερεύοντα κόσμο του. Η Γκόντορ του Τόλκιν, το νότιο βασίλειο των Ανθρώπων, έχει πολλά χαρακτηριστικά που θυμίζουν την αρχαία Ρώμη, όπως η αρχιτεκτονική, η πολιτική και η ιστορία της. Ο Τόλκιν ενσωμάτωσε επίσης στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού, όπως τα φυτά του Ithilien και τα ονόματα ορισμένων χαρακτήρων, όπως ο Boromir και ο Faramir.

Μία από τις πιο εμφανείς επιρροές της ελληνικής μυθολογίας, λογοτεχνίας και ποίησης στα έργα του Τόλκιν είναι το νησί Númenor, το οποίο μοιάζει με το μύθο της Ατλαντίδας. Το Númenor ήταν ένα ισχυρό βασίλειο ανθρώπων που καταστράφηκε από μια κατακλυσμική πλημμύρα ως τιμωρία για την υπερηφάνεια και την εξέγερσή τους εναντίον των θεών. Ο Τόλκιν δανείστηκε επίσης την ιδέα ενός δακτυλίου που παρέχει αορατότητα από την Πολιτεία του Πλάτωνα, όπου ο φιλόσοφος αφηγείται την ιστορία του δακτυλίου του Γύγη. Μια άλλη πιθανή ελληνική επιρροή είναι η ιστορία αγάπης του Beren και της Lúthien, η οποία έχει κάποιες ομοιότητες με τον μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης. Και τα δύο ζευγάρια πρέπει να αντιμετωπίσουν τον θάνατο και τον υπόκοσμο για να επανενωθούν, και οι δύο περιλαμβάνουν μια άρπα και ένα τραγούδι που κινούν τις καρδιές των δυνάμεων που υπάρχουν.

Τόλκιν και Ελληνική Λογοτεχνία

Ο Τόλκιν ήταν επίσης εξοικειωμένος με την ελληνική λογοτεχνία και ποίηση, ειδικά τα έργα του Ομήρου, του Σοφοκλή και του Βιργιλίου. Θαύμαζε το επικό ύφος και τα ηρωικά θέματα αυτών των συγγραφέων και ενσωμάτωσε μερικά από τα στοιχεία τους στα δικά του γραπτά. Για παράδειγμα, χρησιμοποίησε το τέχνασμα της προφητείας και της μοίρας για να δημιουργήσει ένταση και σασπένς, όπως η πρόβλεψη της καταστροφής του Βασιλιά-Μάγισσας από μια γυναίκα και ένα χόμπιτ. Χρησιμοποίησε επίσης το μοτίβο του τραγικού ήρωα, ο οποίος πάσχει από ένα μοιραίο ελάττωμα ή ένα ηθικό δίλημμα, όπως ο Túrin Turambar, του οποίου η ιστορία μοιάζει με εκείνη του Οιδίποδα, ή ο Fëanor, του οποίου η υπερηφάνεια και η οργή οδηγούν στην πτώση του λαού του.

Επιπλέον, χρησιμοποίησε την τεχνική της διακειμενικότητας, δηλαδή τη χρήση αναφορών και υπαινιγμών σε άλλα κείμενα, για να εμπλουτίσει τη δική του αφήγηση και να δημιουργήσει μια αίσθηση βάθους και ιστορίας. Για παράδειγμα, ονόμασε έναν από τους κακούς του Saruman, ο οποίος είναι παρόμοιος με την ελληνική λέξη για το «κακό» (σάρος), και χρησιμοποίησε τον όρο «ευκαταστροφή» για να περιγράψει την ξαφνική τροπή των γεγονότων που οδηγεί σε ένα ευτυχισμένο τέλος, το οποίο προέρχεται από την ελληνική λέξη για το «καλό» (ευ).

Οι κλασικές επιρροές του Τόλκιν δεν είναι πάντα εμφανείς ή άμεσες, αλλά εμπλουτίζουν την υποδημιουργία του με βάθος και ποικιλομορφία. Συνδυάζοντας το κλασικό με το μεσαιωνικό, ο Τόλκιν δημιούργησε μια μοναδική και πρωτότυπη μυθολογία για την Αγγλία, η οποία απευθύνεται σε αναγνώστες με διαφορετικό υπόβαθρο και ενδιαφέροντα. Επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα του The Tolkien Estate για να μάθετε περισσότερα γι ‘αυτόν. Παρακάτω είναι μια βιογραφία του Τόλκιν και αν θέλετε πραγματικά να μπείτε στην ιστορία της ζωής του, παρακολουθήστε την ταινία του 2019: Tolkien (τρέιλερ στην κορυφή αυτής της ανάρτησης).