8 Φεβρουαρίου: Τα γενέθλια του Ιουλίου Βερν

Για να γιορτάσουμε τα γενέθλια του Ιουλίου Βερν στις 8 Φεβρουαρίου, ας ρίξουμε μια ματιά σε μερικές από τις ιστορίες του και τι τον κάνει τόσο ξεχωριστό στην ιστορία της επιστημονικής φαντασίας. Ο Ιούλιος Βερν (1828-1905) ήταν Γάλλος συγγραφέας που θεωρείται ευρέως ως ένας από τους ιδρυτές της σύγχρονης επιστημονικής φαντασίας. Έγραψε περισσότερα από 60 μυθιστορήματα, τα περισσότερα από τα οποία αποτελούν μέρος της σειράς Voyages extraordinaires, η οποία περιείχε φανταστικές περιπέτειες σε εξωτικές τοποθεσίες, συχνά με επιστημονικές εφευρέσεις και ανακαλύψεις. Ο Βερν ήταν επίσης ένας καλά διαβασμένος και καλλιεργημένος άνθρωπος, ο οποίος άντλησε έμπνευση από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής λογοτεχνίας, της ποίησης και της μυθολογίας.

Επίδραση της ελληνικής λογοτεχνίας στον Ιούλιο Βερν

Μία από τις πιο εμφανείς επιρροές της ελληνικής λογοτεχνίας στον Βερν είναι η χρήση των ομηρικών επών, της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, ως πρότυπα για τα δικά του επικά ταξίδια. Οι ήρωες του Βερν, όπως ο Οδυσσέας, αντιμετωπίζουν συχνά κινδύνους και προκλήσεις στα ταξίδια τους και συναντούν μυθικά πλάσματα και πολιτισμούς. Για παράδειγμα, στο Είκοσι χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα, ο καπετάνιος Νέμο και το πλήρωμά του επισκέπτονται τη βυθισμένη πόλη της Ατλαντίδας, η οποία αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τον Πλάτωνα στους διαλόγους του.

Στο Μυστηριώδες Νησί, οι ναυαγοί βοηθούνται από έναν μυστηριώδη ευεργέτη, ο οποίος αποδεικνύεται ότι είναι ο ίδιος ο Νέμο, απηχώντας τον ρόλο της Αθηνάς στην Οδύσσεια. Το ίδιο το όνομα Nemo είναι λατινικό για “κανέναν”, το όνομα που είχε χρησιμοποιήσει ο Οδυσσέας για να ξεγελάσει έναν κύκλωπα στην Οδύσσεια. Στο Ο γύρος του κόσμου σε ογδόντα ημέρες, ο Φιλέας Φογκ και οι σύντροφοί του επισκέπτονται διάφορα μέρη που συνδέονται με την Οδύσσεια, όπως η διώρυγα του Σουέζ, η οποία υποτίθεται ότι ήταν η τοποθεσία των Στηλών του Ηρακλή, και το νησί της Κρήτης, όπου βρισκόταν ο λαβύρινθος του Μινώταυρου.

Λουκιανός των Σαμοσάτων

Ένα πράγμα για τον Ιούλιο Βερν που πολλοί άνθρωποι μπορεί να μην γνωρίζουν είναι ότι επηρεάστηκε έντονα από τον Έλληνα συγγραφέα του 2ου αιώνα μ.Χ., Λουκιανό των Σαμοσάτων, που θεωρείται ο πατέρας της επιστημονικής φαντασίας. Το πιο διάσημο έργο του Λουκιανού, Μια αληθινή ιστορία , ήταν μια σάτιρα που περιελάμβανε πολλές φαντασιώσεις σε αυτό, συμπεριλαμβανομένου ενός ταξιδιού στο φεγγάρι. Βλέπουμε την επιρροή αυτής της ιστορίας στον Ιούλιο Βερν όταν έγραψε το From the Earth to the Moon.

Μια άλλη επιρροή της ελληνικής λογοτεχνίας στον Βερν είναι η χρήση του αρχαίου είδους της ουτοπίας, το οποίο εφευρέθηκε από τον Πλάτωνα στην Πολιτεία του. Ο Βερν συχνά απεικόνιζε ιδανικές κοινωνίες ή κοινότητες που βασίζονταν σε επιστημονικές ή κοινωνικές αρχές, όπως η υποβρύχια πόλη του Ναυτίλου, το ηφαιστειακό νησί του νησιού Λίνκολν ή η εναέρια πόλη του Άλμπατρος.

Ο Βερν εξερεύνησε επίσης το αντίθετο της ουτοπίας, τη δυστοπία, η οποία ήταν ένας όρος που επινοήθηκε από τον John Stuart Mill τον 19ο αιώνα, αλλά είχε τις ρίζες του στα αρχαία έργα του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Ζήνωνα. Οι δυστοπίες του Βερν ήταν συνήθως μέρη όπου η επιστήμη ή η τεχνολογία χρησιμοποιήθηκε για κακούς ή καταπιεστικούς σκοπούς, όπως η υπόγεια πόλη των Morlocks στη Μηχανή του Χρόνου, ο σεληνιακός πολιτισμός των Σεληνιτών στο From the Earth to the Moon, ή το ολοκληρωτικό κράτος του Robur στο Robur the Conqueror.

Η επιρροή της ελληνικής ποίησης στον Ιούλιο Βερν

Ο Βερν επηρεάστηκε επίσης από την ελληνική ποίηση, ιδιαίτερα από τα έργα των λυρικών ποιητών, όπως ο Πίνδαρος, η Σαπφώ και ο Ανακρέων. Θαύμαζε το στυλ τους και τα θέματά τους, όπως η αγάπη, η φύση και τα ανθρώπινα συναισθήματα. Ο Βερν συχνά παρέπεμπε ή παρέφραζε τους στίχους τους στα μυθιστορήματά του ή τους χρησιμοποιούσε ως τίτλους ή επιγραφές. Για παράδειγμα, στο The Children of Captain Grant, ο τίτλος του πρώτου κεφαλαίου είναι “The Shark”, το οποίο είναι μια αναφορά σε ένα ποίημα του Anacreon, ο οποίος συνέκρινε την αγάπη με έναν καρχαρία. Στο Κάστρο των Καρπαθίων, ο τίτλος του τελευταίου κεφαλαίου είναι «Το τέλος όλων», που είναι ένα απόσπασμα από ένα ποίημα του Πινδάρου, ο οποίος έγραψε ότι ο θάνατος είναι το τέλος όλων των πραγμάτων. Στο Κυνήγι μετεωριτών, ο τίτλος του μυθιστορήματος προέρχεται από ένα ποίημα της Σαπφούς, η οποία περιέγραψε την ομορφιά των αστεριών.

Επιρροή της ελληνικής μυθολογίας στον Ιούλιο Βερν

Ο Βερν γοητεύτηκε επίσης από την ελληνική μυθολογία, την οποία χρησιμοποίησε ως πηγή έμπνευσης και συμβολισμού στα μυθιστορήματά του. Ο Βερν συχνά ενσωμάτωνε στοιχεία ελληνικών μύθων στις πλοκές, τους χαρακτήρες και τα σκηνικά του ή τα χρησιμοποιούσε ως μεταφορές ή αλληγορίες για τα θέματά του. Για παράδειγμα, στο Ταξίδι στο Κέντρο της Γης, οι πρωταγωνιστές ακολουθούν τα βήματα του Arne Saknussemm, ενός φανταστικού Ισλανδού αλχημιστή που ισχυρίστηκε ότι έφτασε στο κέντρο της γης, το οποίο θεωρήθηκε το βασίλειο του Άδη στην ελληνική μυθολογία. Στην πορεία, συναντούν διάφορα φαινόμενα και πλάσματα που σχετίζονται με ελληνικούς μύθους, όπως μια ηφαιστειακή έκρηξη που μοιάζει με τη φωτιά του Ηφαίστου, ένα γιγαντιαίο δάσος μανιταριών που μοιάζει με τον Κήπο των Εσπερίδων ή ένα προϊστορικό θαλάσσιο τέρας που μοιάζει με την Ύδρα.

Στο The Master of the World, ο ανταγωνιστής είναι ο Robur, ένας μυστηριώδης εφευρέτης που έχει δημιουργήσει μια ιπτάμενη μηχανή που μπορεί επίσης να ταξιδέψει σε γη και νερό, την οποία ονομάζει Τρόμο. Ο Ροβήρος είναι μια σύγχρονη εκδοχή του Δαίδαλου, του μυθικού τεχνίτη που δημιούργησε τον Λαβύρινθο και τα φτερά του Ίκαρου. Το όνομα του Robur σημαίνει επίσης “δρυς” στα λατινικά, το οποίο είναι σύμβολο δύναμης και αντοχής στην ελληνική μυθολογία.

Άλλα διάσημα έργα του Ιουλίου Βερν περιλαμβάνουν το Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες, 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα και το ταξίδι στο κέντρο της γης. Παρακολουθήστε ένα ντοκιμαντέρ γι ‘αυτόν παρακάτω, ακολουθούμενο από μια προσαρμογή του From the Earth to the Moon.