Πώς η ελληνική λογοτεχνία και ποίηση επηρέασαν τον C.S. Lewis (με τον Anthony Hopkins!)

Την περασμένη εβδομάδα ήταν τα γενέθλια του διάσημου Βρετανού συγγραφέα C.S. Lewis (29 Νοεμβρίου για την ακρίβεια), οπότε για να γιορτάσουμε θα ρίξουμε μια ματιά στο πώς η ελληνική λογοτεχνία και ποίηση είχαν βαθιά επίδραση στο έργο του. Ο Lewis ήταν καθηγητής Μεσαιωνικής και Αναγεννησιακής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και είναι περισσότερο γνωστός για τα έργα μυθοπλασίας του, συμπεριλαμβανομένων των The Chronicles of Narnia και The Space Trilogy. Ήταν επίσης ένας παραγωγικός συγγραφέας μη μυθοπλασίας, συμπεριλαμβανομένης της λογοτεχνικής κριτικής, της θεολογίας και της φιλοσοφίας.

Ο Lewis επηρεάστηκε βαθιά από τους κλασικούς, ιδιαίτερα από τα έργα του Ομήρου, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Σπούδασε ελληνική και λατινική λογοτεχνία στην Οξφόρδη και συνέχισε να διδάσκει αυτά τα μαθήματα στο Cambridge. Η αγάπη του για τους κλασικούς είναι εμφανής στη γραφή του, η οποία συχνά αντλεί από θέματα και μοτίβα από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία. Πριν συνεχίσουμε με αυτό το άρθρο, υπάρχει μια ταινία με πρωταγωνιστή τον Anthony Hopkins από το 1993, που ονομάζεται Shadowlands, που μπορεί να σας ενδιαφέρει να παρακολουθήσετε. Είναι μια βιογραφική ταινία για τη ζωή του C.S. Lewis, και μπορείτε να την παρακολουθήσετε όλη στο YouTube παρακάτω (ή να συνεχίσετε αυτό το άρθρο παρακάτω):

Ο Lewis εισήχθη στην ελληνική λογοτεχνία σε νεαρή ηλικία από τον δάσκαλό του, William T. Kirkpatrick, ο οποίος του δίδαξε λατινικά και ελληνικά και τον ενθάρρυνε να διαβάζει ευρέως και κριτικά. Ο Lewis γοητεύτηκε από την ομορφιά και το θαύμα των ελληνικών μύθων, τους οποίους περιέγραψε ως «ένα είδος αέρινου κρασιού» που τον γέμισε με «μια χαρά πέρα από τα τείχη του κόσμου, οδυνηρή σαν θλίψη».

Ο Lewis αναγνώρισε ότι οι ελληνικοί μύθοι δεν ήταν αληθινοί με ιστορική ή επιστημονική έννοια, αλλά πίστευε επίσης ότι περιείχαν μια βαθύτερη αλήθεια που υπερέβαινε τον ορθολογισμό. Ονόμασε αυτή την αλήθεια «μύθο», την οποία όρισε ως «μια πραγματική, αν και μη εστιασμένη, λάμψη θεϊκής αλήθειας που πέφτει στην ανθρώπινη φαντασία». Υποστήριζε ότι ο μύθος ήταν ένας τρόπος έκφρασης του ανέκφραστου, της λαχτάρας για κάτι πέρα από τον φυσικό κόσμο, της επιθυμίας για τον Θεό.

Ο Lewis επηρεάστηκε επίσης από την ποίηση των αρχαίων Ελλήνων. Τον τράβηξαν ιδιαίτερα τα έργα του Ομήρου, του οποίου τα επικά ποιήματα, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια, θεωρούνται από τα μεγαλύτερα έργα της δυτικής λογοτεχνίας. Ο Lewis γοητεύτηκε από τον τρόπο με τον οποίο ο Όμηρος χρησιμοποίησε τη γλώσσα για να δημιουργήσει ζωντανές εικόνες και να μεταφέρει ισχυρά συναισθήματα. Το είδε αυτό ως πρότυπο για τη δική του γραφή, η οποία συχνά χρησιμοποιεί ζωντανές εικόνες και ποιητική γλώσσα για να μεταφέρει πολύπλοκες ιδέες.

Ο θαυμασμός του Lewis για την ελληνική λογοτεχνία δεν ήταν μόνο πνευματικός, αλλά και καλλιτεχνικός. Έμαθε από τους Έλληνες ποιητές και αφηγητές πώς να δημιουργεί συναρπαστικές αφηγήσεις, αξέχαστους χαρακτήρες και ζωντανές εικόνες. Δανείστηκε επίσης από τα ελληνικά λογοτεχνικά είδη και μοτίβα, όπως το έπος, η τραγωδία, η κωμωδία, η σάτιρα, η αλληγορία και η φαντασία.

Ένα από τα πιο προφανή παραδείγματα της χρήσης της ελληνικής λογοτεχνίας από τον Lewis είναι η σειρά Narnia, η οποία είναι γεμάτη αναφορές και αναφορές στην ελληνική μυθολογία. Για παράδειγμα, στο Λιοντάρι, η Μάγισσα και η Ντουλάπα, τα παιδιά συναντούν ένα faun που ονομάζεται Mr. Tumnus, ο οποίος είναι ένα πλάσμα από την ελληνική μυθολογία που έχει τα πόδια και τα κέρατα μιας κατσίκας και τον κορμό και το κεφάλι ενός ανθρώπου. Στο The Voyage of the Dawn Treader, το πλοίο πλέει στο νησί των Duffers, οι οποίοι μοιάζουν με τους Κύκλωπες, τους μονόφθαλμους γίγαντες από την Οδύσσεια του Ομήρου. Στην Ασημένια Καρέκλα, οι ήρωες συναντούν μια μάγισσα που μετατρέπει τους ανθρώπους σε πέτρα, όπως η Μέδουσα από την ελληνική μυθολογία.

Ο Lewis χρησιμοποίησε επίσης την ελληνική λογοτεχνία ως πηγή έμπνευσης για τα θέματα και τα μηνύματά του. Για παράδειγμα, στο Till We Have Faces, επανέλαβε τον μύθο του Έρωτα και της Ψυχής από μια διαφορετική οπτική γωνία, εξερευνώντας τη φύση της αγάπης, της ομορφιάς και της πίστης. Ο Lewis πίστευε ότι οι μύθοι δεν ήταν απλώς ιστορίες, αλλά μάλλον ήταν ένας τρόπος έκφρασης βαθιών αληθειών για τον κόσμο και την ανθρώπινη εμπειρία. Είδε τους μύθους της αρχαίας Ελλάδας ως έναν τρόπο εξερεύνησης της ανθρώπινης κατάστασης και της φύσης της πραγματικότητας.

Ο Lewis ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την ιδέα της «μυθικής μεθόδου», η οποία πίστευε ότι ήταν ένας τρόπος μετάδοσης της αλήθειας μέσω της χρήσης ευφάνταστων ιστοριών. Το έργο του Lewis συνεχίζει να διαβάζεται και να μελετάται σήμερα και η κληρονομιά του ως συγγραφέα και μελετητή είναι ασφαλής. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα γι ‘αυτόν, μπορείτε να παρακολουθήσετε το παρακάτω ντοκιμαντέρ (ή την ταινία Shadowlands, που εμφανίζεται παραπάνω):