27 Μαρτίου : Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου & Διόνυσος

Την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου, για τι άλλο να μιλήσουμε εκτός από το Ελληνικό Θέατρο, την αρχή των πάντων, την προέλευση του Θεάτρου που εξελίχθηκε στον σύγχρονο κινηματογράφο και την τηλεόραση. Το ελληνικό θέατρο ξεκίνησε τον 6ο αιώνα π.Χ. στην Αθήνα, όπου ήταν μέρος μιας θρησκευτικής γιορτής προς τιμήν του θεού Διονύσου, ο οποίος συνδέθηκε με το κρασί, τη γονιμότητα και την έκσταση.

Το ελληνικό θέατρο παιζόταν σε υπαίθρια θέατρα που διέθεταν κυκλική ορχήστρα, όπου έπαιζαν ο χορός και οι ηθοποιοί, και ημικυκλικό καθιστικό, όπου παρακολουθούσε το κοινό. Τα θέατρα μπορούσαν να φιλοξενήσουν χιλιάδες θεατές και τα έργα συνοδεύονταν από μουσική και χορό και συχνά περιλάμβαναν περίτεχνα σκηνικά εφέ, όπως μηχανές, σκηνικά και κοστούμια.

Το ελληνικό θέατρο είχε διαρκή επίδραση στην ανάπτυξη του δυτικού δράματος και της λογοτεχνίας, καθώς επηρέασε τα είδη, τα θέματα, τους χαρακτήρες και τις τεχνικές μεταγενέστερων θεατρικών συγγραφέων, όπως ο Σαίξπηρ, ο Ρασίν, ο Μολιέρος και ο Μπρεχτ. Το ελληνικό θέατρο αντανακλούσε επίσης τις αξίες, τις πεποιθήσεις και τα ζητήματα της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας και πολιτισμού, και έτσι μας παρέχει μια πολύτιμη πηγή ιστορικών και καλλιτεχνικών πληροφοριών.

Ελληνικό Θέατρο

Το πρώτο είδος του ελληνικού θεάτρου ήταν η τραγωδία, η οποία απεικόνιζε τα βάσανα και την πτώση ευγενών ηρώων που αντιμετώπιζαν ηθικά διλήμματα ή θεϊκές κατάρες. Ο παλαιότερος γνωστός τραγωδός ήταν ο Θέσπις , ο οποίος πιστώνεται επίσης με την εισαγωγή του πρώτου ηθοποιού που αλληλεπιδρά με τον χορό.

Οι πιο διάσημοι τραγωδοί ήταν ο Αισχύλος (ο πατέρας της τραγωδίας), ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης, ο οποίος έγραψε έργα που διερεύνησαν θέματα όπως η δικαιοσύνη, η μοίρα, η ελεύθερη βούληση, η οικογένεια, ο έρωτας, ο πόλεμος και η πολιτική. Μερικά από τα αριστουργήματά τους περιλαμβάνουν την Ορέστεια του Αισχύλου, τον Οιδίποδα Τύραννο και την Αντιγόνη του Σοφοκλή και τη Μήδεια και τις Βάκχες του Ευριπίδη.

Το δεύτερο είδος του ελληνικού θεάτρου ήταν η κωμωδία, η οποία χλεύαζε τις τρέλες και τις κακίες των ατόμων, της κοινωνίας και της πολιτικής. Ο πιο διάσημος κωμικός ήταν ο Αριστοφάνης (ο πατέρας της κωμωδίας), ο οποίος έγραψε έργα που σατίριζαν τα σύγχρονα ζητήματα της εποχής του, όπως ο Πελοποννησιακός πόλεμος, η διαφθορά της δημοκρατίας, ο ρόλος των γυναικών και η επιρροή των φιλοσόφων. Μερικά από τα έργα του περιλαμβάνουν Τα σύννεφα, Όρνιθες, Λυσιστράτη και Βάτραχοι.

Το τρίτο είδος του ελληνικού θεάτρου ήταν το σατυρικό έργο, το οποίο ήταν ένα σύντομο και χιουμοριστικό έργο που ακολούθησε μια τραγωδία. Περιλάμβανε μια χορωδία σατύρων, οι οποίοι ήταν πλάσματα μισός άνθρωπος και μισός τράγος που υπηρετούσαν τον Διόνυσο. Το σατυρικό έργο είχε σκοπό να προσφέρει κωμική ανακούφιση και αντίθεση με τον σοβαρό τόνο της τραγωδίας. Το μόνο ολοκληρωμένο σωζόμενο σατυρικό έργο είναι ο Κύκλωπας του Ευριπίδη, το οποίο βασίζεται στο επεισόδιο του Οδυσσέα και του μονόφθαλμου γίγαντα στην Οδύσσεια του Ομήρου.

Η αρχιτεκτονική του αρχαίου ελληνικού θεάτρου συνέχισε να εμπνέει το σχεδιασμό των θεάτρων σήμερα. Το υπαίθριο θέατρο (θέατρον) είχε υπέροχη ακουστική και ήταν φαινομενικά ανοιχτό σε όλο τον ανδρικό πληθυσμό (η παρουσία των γυναικών αμφισβητείται). Από τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ., η είσοδος ήταν ελεύθερη. Η πλοκή μιας τραγωδίας ήταν σχεδόν πάντα εμπνευσμένη από επεισόδια της ελληνικής μυθολογίας, τα οποία ήταν συχνά μέρος της ελληνικής θρησκείας. Ως συνέπεια αυτού του σοβαρού θέματος, το οποίο συχνά αφορούσε ηθικά σωστά και λανθασμένα και τραγικά διλήμματα χωρίς κέρδος, η βία δεν επιτρεπόταν στη σκηνή και ο θάνατος ενός χαρακτήρα έπρεπε να ακουστεί εκτός σκηνής και να μην φθεί. Ομοίως, τουλάχιστον στα πρώτα στάδια του είδους, ο ποιητής δεν μπορούσε να κάνει σχόλια ή πολιτικές δηλώσεις μέσω του έργου του. Λόγω του περιορισμένου αριθμού ηθοποιών, κάθε ερμηνευτής έπρεπε να αναλάβει πολλαπλούς ρόλους όπου η χρήση μάσκας, κοστουμιών, φωνής και χειρονομίας έγινε εξαιρετικά σημαντική. Οι πρώτες τραγωδίες είχαν μόνο έναν ηθοποιό που έπαιζε με κοστούμι και φορούσε μάσκα, επιτρέποντάς του να υποδύεται θεούς.

Έλληνες Τραγωδοί

Οι τρεις μεγάλοι τραγωδοί της εποχής ήταν ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης. Ενώ και οι τρεις θεατρικοί συγγραφείς συνέβαλαν σημαντικά στο ελληνικό θέατρο, ο Σοφοκλής θεωρείται συχνά ο πιο διάσημος λόγω της διαρκούς δημοτικότητάς του και της επιρροής του σε μεταγενέστερους θεατρικούς συγγραφείς. Ωστόσο, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης χαίρουν επίσης μεγάλης εκτίμησης για το πρωτοποριακό έργο τους και τα μοναδικά στυλ τους.

Ο Αισχύλος ήταν ο πρώτος από τους τρεις μεγάλους τραγωδούς της αρχαίας Ελλάδας. Συχνά περιγράφεται ως ο πατέρας της τραγωδίας και πιστώνεται με την εισαγωγή του δεύτερου ηθοποιού στη σκηνή. Τα πιο διάσημα έργα του περιλαμβάνουν τους «Πέρσες», τους «Επτά επί Θήβας» και την «Ορέστεια», μια τριλογία που περιλαμβάνει τον «Αγαμέμνονα», τους «Χοηφόρους» και τις «Ευμενίδες».

Ο Σοφοκλής ήταν ο δεύτερος από τους τρεις μεγάλους τραγωδούς της αρχαίας Ελλάδας. Είναι περισσότερο γνωστός για τα θηβαϊκά του έργα, ή τον κύκλο του Οιδίποδα, ο οποίος περιλαμβάνει την «Αντιγόνη», τον «Οιδίποδα Τύραννο» και τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ». Ο Σοφοκλής πιστώνεται επίσης με την εισαγωγή του τρίτου ηθοποιού στη σκηνή, η οποία επέτρεψε πιο περίπλοκες πλοκές και ανάπτυξη χαρακτήρων.

Ο Ευριπίδης ήταν ο τελευταίος από τους τρεις μεγάλους τραγωδούς της αρχαίας Ελλάδας. Είναι γνωστός για τα καινοτόμα και συχνά αμφιλεγόμενα έργα του, τα οποία αμφισβήτησαν τις παραδοσιακές ελληνικές αξίες και πεποιθήσεις. Τα πιο διάσημα έργα του περιλαμβάνουν τη «Μήδεια», τις «Τρωάδες» και τις «Βάκχες».

Αριστοφάνης : Ο πατέρας της κωμωδίας

Ο Αριστοφάνης ήταν ένας παραγωγικός και πολυβραβευμένος κωμικός θεατρικός συγγραφέας της αρχαίας Ελλάδας, που αναφέρεται ως ο πατέρας της κωμωδίας. Γεννήθηκε στην Αθήνα γύρω στο 450 π.Χ. και ξεκίνησε τη δραματική του καριέρα το 427 π.Χ. με ένα έργο που ονομάζεται «Τα συμπόσια». Πιστεύεται ότι έχει γράψει συνολικά περίπου 40 θεατρικά έργα, από τα οποία σώζονται τα 11, συμπεριλαμβανομένων των «Σύννεφα», «Οι σφήκες», «Οι όρνιθες», «Λυσιστράτη» και «Οι βάτραχοι».

Ο Αριστοφάνης είναι ο μόνος σωζόμενος εκπρόσωπος της Παλαιάς Κωμωδίας, η οποία χαρακτηριζόταν από τολμηρή φαντασία, ανελέητη υβριστική, εξωφρενική σάτιρα, απροκάλυπτα χυμοειδές χιούμορ και αξιοσημείωτη ελευθερία πολιτικής κριτικής. Τα έργα του συχνά έδειχναν τα δικά του άμεσα συναισθήματα για να τα δει το κοινό, δηλαδή αν το κοινό μπορούσε πραγματικά να καταλάβει τι έδειχνε. Ήταν ένας άνθρωπος της Αθήνας, ένας άνθρωπος που ήταν απογοητευμένος από το κράτος της και αγαπούσε αυτό που αρχικά αντιπροσώπευε, αλλά δεν μπορούσε να κάνει πράξη.

Το έργο του Αριστοφάνη ασχολήθηκε με την κοινωνική, λογοτεχνική και φιλοσοφική ζωή της ίδιας της Αθήνας και με θέματα που προκλήθηκαν από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431-404 π.Χ.). Ήταν γνωστός για τα καινοτόμα και συχνά αμφιλεγόμενα έργα του, τα οποία αμφισβήτησαν τις παραδοσιακές ελληνικές αξίες και πεποιθήσεις. Τα έργα του ήταν μια αντανάκλαση του πολιτικού και κοινωνικού κλίματος της Αθήνας εκείνη την εποχή και χρησιμοποίησε την πλατφόρμα του για να επικρίνει την αθηναϊκή κυβέρνηση και κοινωνία.

Η συμβολή του Αριστοφάνη στο θέατρο ήταν σημαντική. Ήταν δεξιοτέχνης της σάτιρας και χρησιμοποιούσε τα έργα του για να σχολιάσει σύγχρονα ζητήματα και να κοροϊδέψει το κατεστημένο. Ήταν επίσης πρωτοπόρος στη χρήση της παρωδίας και του μπουρλέσκ στην κωμωδία, η οποία αργότερα θα γινόταν βασικό στοιχείο του είδους. Τα έργα του ήταν εξαιρετικά δημοφιλή στην εποχή του και συνεχίζουν να παίζονται και να μελετώνται σε όλο τον κόσμο σήμερα.

Το ελληνικό θέατρο είχε βαθιά επίδραση στην ιστορία του θεάτρου και συνεχίζει να επηρεάζει τη μορφή τέχνης σήμερα. Η συμβολή του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη υπήρξε ανυπολόγιστη και τα έργα τους συνεχίζουν να εκτελούνται και να μελετώνται σε όλο τον κόσμο. Η διαρκής δημοτικότητα του ελληνικού θεάτρου είναι μια απόδειξη της δύναμης της αφήγησης και της διαρκούς γοητείας της ανθρώπινης εμπειρίας.

Παρακάτω μπορείτε να βρείτε βιβλία για την ιστορία του Θεάτρου που θα βρείτε ενδιαφέροντα. Πιο κάτω υπάρχουν βίντεο για την ιστορία του Θεάτρου. Έχουμε επίσης ένα πλήρες crash course διαθέσιμο στη σελίδα του Διονύσου για την ιστορία του θεάτρου ή μπορείτε επίσης να δείτε τη σελίδα μας που αναδεικνύει τα πιο σημαντικά ελληνικά έργα . Το Βρετανικό Εθνικό Θέατρο διαθέτει μια συλλογή βίντεο από ελληνικό θέατρο που μπορείτε επίσης να απολαύσετε.