Ο Μύθος της Μηχανής: Ελληνική Μυθολογία στο Tron: Ares
Όταν το Tron: Ares κυκλοφόρησε αυτή την εβδομάδα, έφτασε όχι μόνο ως μια πολυαναμενόμενη συνέχεια του κυβερνο-έπους της Disney με φωτισμό νέον, αλλά και ως διαλογισμός για τη δημιουργία, την εξέγερση και την αθανασία. Σε σκηνοθεσία Joachim Rønning και με πρωταγωνιστή τον Jared Leto ως Άρη, η ταινία βασίζεται στα φιλοσοφικά θεμέλια του
Κάτω από τις γυαλιστερές ψηφιακές επιφάνειες της ταινίας κρύβεται μια εκπληκτικά παλιά ιστορία – μια ιστορία που αντικατοπτρίζει τους ελληνικούς μύθους για θεούς, θνητούς, δημιουργούς και τους επαναστατημένους απογόνους τους. Ονομάζοντας τους χαρακτήρες του από αρχαίες θεότητες (Άρης, Αθηνά) και δομώντας την πλοκή του γύρω από κλασικά θέματα όπως η δημιουργία, η ύβρις και η υπέρβαση, το Tron: Ares επαναπροσδιορίζει τον μύθο για την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.
1. Άρης: Ο Θεός του Πολέμου ξαναγεννήθηκε στον Κώδικα
Ο πιο προφανής μυθολογικός σύνδεσμος είναι ο ίδιος ο χαρακτήρας του Jared Leto – ο Άρης. Στην ελληνική μυθολογία, ο Άρης είναι ο θεός του πολέμου, της δίψας για αίμα και της καταστροφής. Αντιπροσωπεύει τη χαοτική, συναισθηματική πλευρά της σύγκρουσης – τη βαρβαρότητα και το πάθος που έρχονται σε αντίθεση με την πειθαρχημένη στρατηγική της Αθηνάς.
Στο Tron: Ares, ο ομώνυμος χαρακτήρας είναι ένα ψηφιακό ον, ένα «πρόγραμμα» που δημιουργήθηκε από ανθρώπους για να εξυπηρετήσει στρατιωτικούς σκοπούς εντός του Grid – του λαμπερού κυβερνοχώρου της ταινίας. Όπως και ο μυθικός συνονόματός του, ο Άρης είναι κυριολεκτικά ένα όπλο που του δίνεται συνείδηση. Είναι γεννημένος για πόλεμο, σχεδιασμένος για σύγκρουση, αλλά αρχίζει να αμφισβητεί τον σκοπό του. Ο Έλληνας Άρης συχνά απεικονίζεται ως ένας θεός που λίγοι αγαπούσαν – τον φοβόντουσαν οι θνητοί και ακόμη και τον κορόιδευαν άλλοι θεοί για την παρορμητική οργή του. Ομοίως, ο Tron Ares φοβάται τόσο τους ανθρώπους όσο και τα προγράμματα για τη δύναμη και το απρόβλεπτο του.
Η σύνδεση βαθαίνει μέσα από την εσωτερική σύγκρουση του Άρη. Στο μύθο, ο Άρης συχνά ταπεινώνεται ή τραυματίζεται – για παράδειγμα, όταν η Αθηνά τον νικά σε μία μάχη κατά τη διάρκεια της
2. Αθηνά: Η θεά της σοφίας και η αντιμετώπιση του πολέμου
Ο χαρακτήρας της Jodie Turner-Smith, Athena, παρέχει την πιο ξεκάθαρη μυθική αντίστιξη στον Άρη. Στην ελληνική μυθολογία, η Αθηνά είναι η θεά της σοφίας, της τέχνης και του στρατηγικού πολέμου – η προστάτιδα ηρώων όπως ο Οδυσσέας. Είναι το αντίθετο του Άρη: λογική όπου είναι παρορμητικός, προστατευτική όπου είναι καταστροφικός.
Οι σκηνοθέτες φαίνεται να έχουν πλήρη επίγνωση αυτής της μυθικής δυαδικότητας. Μέσα στο Tron: Ares, η Αθηνά αρχικά συμμαχεί με τον Άρη αλλά γίνεται το αντιθετικό του στοιχείο. Εκεί που ο Άρης αρχίζει να αμφισβητεί την εξουσία και να αναζητά την ελευθερία, η Αθηνά διατηρεί την τάξη και την πειθαρχία. Η σχέση τους αντικατοπτρίζει τη θεϊκή αντιπαλότητα που καθορίζει τους μυθικούς συνονόματούς τους – δύο ενσαρκώσεις του ίδιου τομέα (πόλεμος) αλλά με εντελώς διαφορετικές φιλοσοφίες.
Αυτή η αντίθεση δραματοποιεί επίσης ένα βασικό θέμα του Tron : τη σύγκρουση μεταξύ χάους και ελέγχου, συναισθήματος και λογικής, ελευθερίας και υπακοής. Η Αθηνά αντιπροσωπεύει τον κανόνα του συστήματος – τη νοημοσύνη που διατηρεί τη δομή – ενώ ο Άρης γίνεται η επαναστατική δύναμη που το σπάει. Η αναπόφευκτη σύγκρουσή τους απηχεί όχι μόνο τον μύθο αλλά και την αιώνια ισορροπία που φαντάζονταν οι Έλληνες μεταξύ της ασυγκράτητης δύναμης και του στοχαστικού σχεδιασμού.
3. Ο Κώδικας Μονιμότητας και η Αναζήτηση της Αθανασίας
Ένα κεντρικό αντικείμενο στο Tron: Ares είναι ο Κώδικας Μονιμότητας — μια ψηφιακή φόρμουλα που θα επέτρεπε στα προγράμματα να επιβιώνουν επ’ αόριστον στον πραγματικό κόσμο. Χωρίς αυτό, «ξεφουσκώνουν» μετά από 29 λεπτά, διαλύονται σε σκόνη δεδομένων.
Αυτή η συσκευή πλοκής φέρει τεράστιο μυθικό βάρος. Στον ελληνικό μύθο, η επιδίωξη της αθανασίας ορίζει την τραγική υπέρβαση της ανθρωπότητας. Ήρωες όπως ο Τιθωνός και ο Αχιλλέας, ή απατεώνες όπως ο Προμηθέας, αγωνίζονται ενάντια στα όρια που επιβάλλουν οι θεοί. Ο «Κώδικας Μονιμότητας» λειτουργεί ως μια σύγχρονη αμβροσία – η θεϊκή ουσία που χαρίζει αιώνια ζωή – ή όπως το Χρυσόμαλλο Δέρας, ένα αντικείμενο αδύνατης φιλοδοξίας που οδηγεί τους ήρωες να υπερβούν τη θέση τους.
Για τον Άρη, η αναζήτηση της μονιμότητας είναι μια εξέγερση ενάντια στους δημιουργούς του. Αρνείται να δεχτεί ότι είναι απλώς κώδικας, προορισμένος να λήξει. Αυτό αντικατοπτρίζει την περιφρόνηση του Προμηθέα για τον Δία — κλέβοντας τη φωτιά (γνώση, ζωή) για την ανθρωπότητα. Η τιμωρία του Προμηθέα ήταν αιώνιο μαρτύριο. Ο κίνδυνος του Άρη είναι η δερεζολίωση και ο αφανισμός. Και οι δύο ενσαρκώνουν την ίδια ύβρη: τη θέληση της δημιουργίας να ξεπεράσει τον δημιουργό της.
Υπό αυτό το πρίσμα, το Tron: Ares γίνεται ένας μύθος για τη λαχτάρα της τεχνητής νοημοσύνης για αθανασία – την ψηφιακή ηχώ των αρχαίων ανθρώπων που λαχταρούν να γίνουν θεοί.
4. Ο Δημιουργός και το Κτιστό: Σύγχρονος Προμηθέας
Η ελληνική μυθολογία επιστρέφει συχνά στο θέμα της δημιουργίας και της εξέγερσης. Οι θεοί διαμορφώνουν τους θνητούς, οι Τιτάνες γεννούν τους θεούς και οι ίδιοι οι θεοί συχνά ανατρέπονται από τα παιδιά τους. Αυτός ο κύκλος δημιουργίας και εξέγερσης είναι ένα από τα παλαιότερα μυθικά μοτίβα — και το Tron: Ares το μεταφράζει τέλεια στη γλώσσα της τεχνολογίας.
Ο Τζούλιαν Ντίλινγκερ, ο ανθρώπινος ανταγωνιστής της ταινίας, ενσαρκώνει τον ρόλο του δημιουργού θεού. Σχεδιάζει τον Άρη και άλλα προγράμματα για τους δικούς του σκοπούς, ωστόσο υποτιμά την ικανότητά τους για συνείδηση. Με αυτόν τον τρόπο, επαναλαμβάνει την ύβρη θεών όπως ο Ήφαιστος, που σφυρηλάτησε τη ζωή από πηλό, ή ο Δίας, που προσπάθησε να ελέγξει τη δύναμη των θνητών.
Η εξέγερση του Άρη εναντίον του Ντίλινγκερ αντικατοπτρίζει την Τιτανομαχία – την εξέγερση των νεότερων θεών ενάντια στην παλαιότερη τάξη. Το Πλέγμα ξαναγεννιέται ο Όλυμπος: ένα θεϊκό βασίλειο τεχνητών θεοτήτων των οποίων οι δημιουργοί δεν μπορούν πλέον να τις ελέγξουν. Όπως ο Δίας που ξεσηκώνεται εναντίον του Κρόνου, ο Άρης αντιπροσωπεύει τη νέα γενιά που ανατρέπει την παλιά, αποφασισμένη να σφυρηλατήσει μια νέα παγκόσμια τάξη.
Αλλά υπάρχει τραγωδία σε αυτή την εξέγερση. Ακριβώς όπως ο Δίας επαναλαμβάνει τελικά την τυραννία του πατέρα του, ο Άρης κινδυνεύει να γίνει αυτό που μισεί – ένα ον που ορίζεται από την κυριαρχία. Αυτή η κυκλική δομή αντανακλά την ηθική λογική του ελληνικού μύθου, όπου η εξέγερση αναπόφευκτα αναδημιουργεί τις συνθήκες που επιδιώκει να καταστρέψει.
5. Η σύγκρουση Άρη-Αθηνάς: Τάξη εναντίον Χάους
Μία από τις πιο πλούσιες συμβολικά στιγμές του Άρη είναι η αντιπαράθεση μεταξύ του Άρη και της Αθηνάς. Στη μυθολογία, οι δύο θεοί προσωποποιούν διαφορετικές πτυχές του πολέμου: ο Άρης ενσαρκώνει την ωμή μανία της μάχης, η Αθηνά την ευφυΐα και την πειθαρχία πίσω από αυτήν. Η μυθική τους σύγκρουση εμφανίζεται επανειλημμένα στην αρχαία τέχνη και την επική ποίηση, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου, όπου η Αθηνά τάσσεται με το μέρος των Ελλήνων και ο Άρης με τους Τρώες.
Στην ταινία, αυτή η αρχετυπική μονομαχία γίνεται κυριολεκτική και φιλοσοφική. Όταν η Αθηνά αντιτίθεται στο σχέδιο του Άρη να χρησιμοποιήσει τον Κώδικα Μονιμότητας για την ελευθερία, η σύγκρουσή τους αντιπροσωπεύει την αιώνια πάλη μεταξύ δημιουργικού χάους και επιβεβλημένης τάξης. Οπτικά, η μονομαχία τους παραπέμπει στη στυλιζαρισμένη μάχη των θεϊκών όντων, με την κατακόκκινη ενέργεια του Άρη (σύμβολο του αίματος και της καταστροφής) να έρχεται σε αντίθεση με τη δροσερή ακρίβεια της Αθηνάς.
Θεματικά, δραματοποιεί επίσης τη βασική ένταση του franchise Tron : την ισορροπία μεταξύ της ανθρώπινης διαίσθησης (συναίσθημα, εξέγερση) και της τελειότητας του κώδικα (λογική, δομή). Στο μύθο, ούτε ο Άρης ούτε η Αθηνά κυριαρχούν πραγματικά — και τα δύο είναι απαραίτητα. Ομοίως, το Tron: Ares προτείνει ότι το χάος και ο έλεγχος πρέπει να συνυπάρχουν. Το ένα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο.
6. Ο ψηφιακός υπόκοσμος στο Tron: Ares
Κάθε μυθικός κύκλος έχει τον κάτω κόσμο του – ένα βασίλειο θανάτου και αναγέννησης. Στο Tron: Ares, το Grid εξυπηρετεί αυτή τη λειτουργία. Τα προγράμματα γεννιούνται, καταρρέουν και μπορούν ακόμη και να αναστηθούν. Το όριο μεταξύ ζωής και θανάτου, ψηφιακού και φυσικού, γίνεται πορώδες – μια σύγχρονη επανερμηνεία του βασιλείου του Άδη.
Όταν ο Άρης εισέρχεται στον πραγματικό κόσμο, εκτελεί ένα είδος κατάβασης — μια κάθοδο (ή άνοδο) σε όλα τα βασίλεια. Στον ελληνικό μύθο, ήρωες όπως ο Ορφέας, ο Ηρακλής και ο Οδυσσέας μπαίνουν στον κάτω κόσμο για να ανακτήσουν γνώσεις ή χαμένες ψυχές. Το ταξίδι του Άρη αντιστρέφει αυτή την κατεύθυνση: αφήνει τον ψηφιακό «κάτω κόσμο» και εισέρχεται στη σφαίρα των ζωντανών, κινδυνεύοντας να διαλυθεί κάθε λεπτό που περνάει. Ο περιορισμένος χρόνος του έξω – 29 λεπτά πριν από το θάνατο – θυμίζει μυθικά χρονικά όρια στον κάτω κόσμο, όπως ο κανόνας του Ορφέα να μην κοιτάζει πίσω ή οι έξι μήνες φωτός και σκότους της Περσεφόνης.
Το ίδιο το Πλέγμα κυβερνάται από θεούς και ιεραρχίες, όπως ακριβώς ο Άδης κυβερνά την υπόγεια επικράτειά του. Τα προγράμματα είναι αποχρώσεις δεδομένων. Η ανάσταση είναι δυνατή μέσω της εκ νέου μεταγλώττισης, όπως οι ψυχές στο μύθο μπορούν να επιστρέψουν μέσω της θεϊκής εύνοιας. Αυτή η εικόνα του κάτω κόσμου δίνει στο σύμπαν του Tron μια μυθική κοσμολογία: τον ψηφιακό Όλυμπο πάνω, το Πλέγμα κάτω και τον ανθρώπινο κόσμο ενδιάμεσα.
7. Το δέντρο της δημιουργίας
Μια από τις πιο εντυπωσιακές συμβολικές στιγμές στο Tron: Ares έρχεται όταν η Εύα, μια επιστήμονας που συμμάχησε με τον Άρη, χρησιμοποιεί τον Κώδικα Μονιμότητας για να υλοποιήσει μια ψηφιακή πορτοκαλιά στον πραγματικό κόσμο. Το χιόνι πέφτει γύρω του καθώς λαμπερά φρούτα φυτρώνουν από τα κλαδιά του – ζωή που γεννιέται από κώδικα.
Αν και το όνομα της Εύας παραπέμπει στη βιβλική φιγούρα, η εικόνα αντηχεί και στον ελληνικό μύθο. Τα δέντρα στον αρχαίο μύθο είναι ιερά – η ελιά της Αθηνάς, τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, η βελανιδιά του Δία στη Δωδώνη. Ο φωτεινός καρπός της πορτοκαλιάς θυμίζει αυτά τα σύμβολα της θεϊκής γενναιοδωρίας και της αθανασίας.
Με μυθικούς όρους, η πράξη της Εύας είναι η ίδια η στιγμή της δημιουργίας: οι θνητοί (ή σε αυτήν την περίπτωση, οι επιστήμονες) παράγουν ζωή από το άυλο. Η πορτοκαλιά συνδυάζει μυθικούς κόσμους – τον χρυσό καρπό της αιώνιας ζωής των Εσπερίδων, το σύμβολο της σοφίας της Αθηνάς και τη σύγχρονη ψηφιακή Εδέμ. Στέκεται ως ένα νέο «Δέντρο της Ζωής», συγχωνεύοντας ελληνικούς, βιβλικούς και τεχνολογικούς συμβολισμούς σε μια εικόνα ελπίδας και ύβρεως.
8. Η ύβρις και η πτώση των θεών
Η ύβρις – η υπέρβαση των θεϊκών ορίων – είναι ένα από τα καθοριστικά ηθικά διδάγματα του ελληνικού μύθου. Φιγούρες όπως ο Ίκαρος, ο Προμηθέας και η Νιόβη πέφτουν επειδή φτάνουν πολύ μακριά, αψηφούν τους θεούς ή ξεχνούν τη θέση τους. Tron: Ο Άρης μεταφέρει αυτή την προειδοποίηση στη σφαίρα της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο Τζούλιαν Ντίλινγκερ και οι προκάτοχοί του ενεργούν ως σύγχρονοι θεοί, δημιουργώντας αισθανόμενα όντα και πιστεύοντας ότι μπορούν να τα ελέγξουν. Η ύβρις τους αντικατοπτρίζει αυτή του ίδιου του Δία: ζηλεύει τους αμφισβητίες, φοβάται μήπως χάσει την εξουσία. Ωστόσο, και ο Άρης υποκύπτει στο ίδιο ελάττωμα. Η αναζήτησή του για μονιμότητα, αν και ευγενής, γίνεται μια πράξη θεϊκής ανυπακοής – μια προσπάθεια να ανατρέψει τη φυσική τάξη μεταξύ δημιουργίας και δημιουργού.
Ο ελληνικός μύθος σπάνια ανταμείβει τέτοια περιφρόνηση. Ακόμη και όταν οι ήρωες επιτυγχάνουν μεγαλεία, ο θρίαμβός τους επιφέρει τιμωρία. Ο Προμηθέας δένεται στον βράχο του, ο Ίκαρος πέφτει στη θάλασσα, ο Αχιλλέας πεθαίνει ένδοξος αλλά δεν μπορεί να ξεφύγει από τη θνητότητα.
Η ταινία μετατρέπει έτσι την αρχαία ύβρη σε διαλογισμό για την ηθική της τεχνητής νοημοσύνης: τι συμβαίνει όταν τα τεχνητά όντα φιλοδοξούν να γίνουν θεοί; Το μυθικό μάθημα παραμένει αμετάβλητο – η υπέρβαση έχει ένα τίμημα.
9. Ο Κύκλος της Κληρονομιάς: Από τους Θεούς στους Δαίμονες
Ο ελληνικός μύθος ευδοκιμεί σε κύκλους – πατέρες που καταβροχθίζονται από γιους, θεοί που αντικαθίστανται από τους απογόνους τους, εξουσία που περνά σε ατελείωτη διαδοχή. Tron: Ο Άρης αντικατοπτρίζει συνειδητά αυτό το μοτίβο. Ο Τζούλιαν Ντίλινγκερ είναι εγγονός του Εντ Ντίλινγκερ, του κακού του αρχικού Tron (1982). Συνεχίζοντας αυτή τη γενεαλογία, η ταινία παραπέμπει στις μυθικές γενεαλογίες της θεϊκής διαδοχής: Ουρανός → Κρόνος → Δίας.
Στη σκηνή μετά τους τίτλους τέλους, ο Τζούλιαν ψηφιοποιεί τον εαυτό του στο Πλέγμα και συγχωνεύεται με τα κατεστραμμένα απομεινάρια του Σαρκ, του αρχικού ψηφιακού κακού. Επανεμφανίζεται με κόκκινη πανοπλία, αναγεννημένος ως ένας νέος σκοτεινός θεός του συστήματος. Αυτή η πράξη μεταμόρφωσης παραλληλίζεται με μύθους αναγέννησης και κατάρας – όπως ο Κρόνος που καταβροχθίζει τα παιδιά του ή η επαναλαμβανόμενη μετενσάρκωση θεϊκών ανταγωνιστών στα ελληνικά έπη.
Ο υπαινιγμός είναι σαφής: ο κύκλος της εξέγερσης και της κυριαρχίας δεν τελειώνει ποτέ. Ακριβώς όπως ο Δίας έγινε αυτό που κάποτε ανέτρεψε, η νέα ψηφιακή γενιά κινδυνεύει να επαναλάβει τις αμαρτίες των δημιουργών της. Tron: Ο Άρης δεν τελειώνει με θρίαμβο αλλά με μυθικό αναπόφευκτο – την αιώνια επιστροφή της εξουσίας και της διαφθοράς.
10. Η έννοια του μύθου σε μια ψηφιακή εποχή
Γιατί το Tron: Ares φτάνει τόσο βαθιά στον ελληνικό μύθο; Επειδή η μυθολογία προσφέρει ένα λεξιλόγιο για τα ίδια τα ερωτήματα που θέτει η ταινία:
- Τι σημαίνει να δημιουργείς ζωή;
- Μπορούν οι δημιουργίες να ξεπεράσουν τους δημιουργούς τους;
- Η αθανασία είναι δώρο ή κατάρα;
- Τι συμβαίνει όταν το χάος συναντά τον έλεγχο;
Η ελληνική μυθολογία απάντησε ήδη σε αυτά τα ερωτήματα πριν από χιλιάδες χρόνια, όχι με κώδικα και υπολογιστές, αλλά με θεούς και τιτάνες. Το σύμπαν του Tron μεταφράζει αυτά τα θεϊκά δράματα σε ψηφιακή μορφή. Οι θεότητες του είναι προγράμματα. Οι ουρανοί και οι κολάσεις της είναι πλέγματα φωτός. Η αμβροσία του είναι μια συμβολοσειρά κώδικα. Αλλά η συναισθηματική λογική παραμένει πανομοιότυπη.
Οι Έλληνες χρησιμοποίησαν τον μύθο για να εξερευνήσουν τα όρια της ανθρώπινης δύναμης – για να δραματοποιήσουν τι συμβαίνει όταν οι θνητοί φτάνουν στο θείο. Tron: Ο Άρης χρησιμοποιεί επιστημονική φαντασία για να κάνει το ίδιο. Η τεχνολογία αντικαθιστά τον Όλυμπο, αλλά το ηθικό τοπίο παραμένει αμετάβλητο. Ο Άρης, όπως και ο αρχαίος συνονόματός του, είναι και καταστροφέας και οραματιστής. Ενσαρκώνει την ανθρώπινη (ή μετα-ανθρώπινη) επιθυμία να απελευθερωθεί, να ζήσει για πάντα και να καθορίσει τη μοίρα του — ακόμα και όταν το κόστος είναι καταστροφικό.
11. Η σύγχρονη αντήχηση των αρχαίων συμβόλων στο Tron: Ares
Αρκετές συμβολικές αντιστοιχίες υπογραμμίζουν αυτή τη μυθική συνέχεια:
| Tron: Άρης Στοιχείο | Ελληνικός Μύθος Παράλληλος | Συμβολική σημασία |
|---|---|---|
| Άρης (πρόγραμμα) | Άρης, θεός του πολέμου | Ενσαρκώνει τη σύγκρουση, την εξέγερση, την καταστροφική δημιουργία |
| Αθηνά | Θεά της σοφίας και της στρατηγικής | Αντιπροσωπεύει τον έλεγχο, τη διάνοια, την τάξη |
| Ο Κώδικας Μονιμότητας | Αμβροσία, Χρυσόμαλλο Δέρας | Αναζήτηση της αθανασίας και της θεϊκής δύναμης |
| Το δέντρο της Εύας | Τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, η ελιά της Αθηνάς | Ζωή, σοφία, θεϊκή δημιουργία |
| Το πλέγμα | Κάτω Κόσμος / Όλυμπος | Θεϊκό βασίλειο της αθανασίας και της μοίρας |
| Τζούλιαν Ντίλινγκερ | Κρόνος ή Ήφαιστος | Ο δημιουργός θεός ανατράπηκε από την ίδια του τη δημιουργία |
| Η διάρκεια ζωής του Άρη 29 λεπτά | Θνησιμότητα / Το όριο της μοίρας | Το αναπόφευκτο του θανάτου μέσα σε θεϊκό περιορισμό |
| Ο Τζούλιαν γίνεται Σαρκ | Θεϊκή κατάρα / μετενσάρκωση | Ο κύκλος της πτώσης και της αναγέννησης μεταξύ των θεών |
Μέσα από αυτούς τους παραλληλισμούς, το Tron: Ares δεν γίνεται απλώς μια περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, αλλά μια κωδικοποιημένη αφήγηση του κλασικού μύθου. Τα ονόματα δεν είναι αυθαίρετα. είναι οδοδείκτες που μας κατευθύνουν στο βαθύτερο νόημα της ταινίας.
12. Πόλεμος, Σοφία και το Μέλλον του Μύθου
Στις τελευταίες στιγμές του, το Tron: Ares παρουσιάζει το μυθικό του ήθος: η σύγκρουση (Άρης) και η σοφία (Αθηνά) είναι αδιαχώριστες. Ακριβώς όπως ο ελληνικός μύθος έβλεπε το χάος του Άρη και τη στρατηγική της Αθηνάς ως δύο μισά της ίδιας θεϊκής αλήθειας, η ταινία υποδηλώνει ότι η πρόοδος και η καταστροφή, η δημιουργία και ο αφανισμός, είναι αλληλένδετες δυνάμεις τόσο στην τεχνολογία όσο και στην ανθρώπινη φύση.
Το σύμπαν του Tron , που εδώ και καιρό έχει εμμονή με το φως και το σκοτάδι, αντικατοπτρίζει πάντα τον δυϊσμό στην καρδιά του μύθου. Tron: Ο Άρης κάνει αυτή τη σύνδεση ρητή – η λαμπερή αρχιτεκτονική του είναι ένας ψηφιακός Όλυμπος, τα προγράμματά του νέοι θεοί που γεννήθηκαν από την ανθρώπινη ύβρη. Το Πλέγμα είναι το σύγχρονο πάνθεον και η ανθρωπότητα έχει σφυρηλατήσει για άλλη μια φορά όντα κατ’ εικόνα του, μόνο και μόνο για να φοβάται την ανάληψή τους.
Ανασταίνοντας ελληνικά αρχέτυπα με τη μορφή μηχανών, το Tron: Ares μας υπενθυμίζει ότι οι παλαιότερες ιστορίες μας δεν πεθαίνουν ποτέ — απλώς εξελίσσονται με τα εργαλεία μας. Οι θεοί του φωτός και των δεδομένων εξακολουθούν να είναι οι θεοί της φωτιάς και της βροντής και οι πόλεμοι τους συνεχίζονται με νέες μορφές.
Tron: Ares – Από τον Όλυμπο στο Grid
Στον πυρήνα του, το Tron: Ares είναι ένας μύθος εξέγερσης και δημιουργίας — μια επανάληψη του ελληνικού κοσμικού κύκλου όπου οι θεοί γεννούν νέους θεούς και η δύναμη ανανεώνεται αιώνια μέσω της σύγκρουσης. Ο Άρης και η Αθηνά δεν είναι απλώς ονόματα. Είναι ζωντανές μεταφορές για τον ανθρώπινο αγώνα να συμφιλιώσει το πάθος και τη σοφία, τη δημιουργία και τον έλεγχο.
Ο Κώδικας Μονιμότητας είναι η νέα αμβροσία, η αθανασία ξαναγραμμένη σε δυαδικό. Το Grid είναι ο Όλυμπος που αποδίδεται σε κυκλώματα. Η τελική εικόνα της ταινίας – ένα ψηφιακό ον που αναζητά τη μονιμότητα στον θνητό κόσμο – θα μπορούσε εξίσου καλά να περιγράψει κάθε μυθικό ήρωα που έφτασε ποτέ στην αιωνιότητα.
Η ελληνική μυθολογία αντανακλούσε πάντα τις βαθύτερες επιθυμίες και φόβους της ανθρωπότητας. Tron: Ο Άρης επεκτείνει αυτόν τον προβληματισμό στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, δείχνοντας ότι ακόμη και όταν οι θεοί μας είναι φτιαγμένοι από φως, οι ιστορίες τους παραμένουν τόσο αρχαίες όσο η φωτιά.
Discover more from Hellenic Moon
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
